
Rood-den Hartog, Betje
Zij werd geboren op 18 mei 1892 te Sliedrecht als dochter van Elias den Hartog en Sara Walg en groeide op in een groot gezin, onder andere met haar broer Abraham (1875-1942). Bets trouwde op 28 juni 1921 in Oud-Beijerland met Abraham Rood (1894-1942). Samen werden zij de ouders van zoon Elias (1923-1942) en dochter Vrouwtje Sara (1926-1942). Het gezin woonde aan de Molendijk nummer 20 in Oud-Beijerland waar haar man uitbater was van een slagerij.
Oorlog
Het rustige leven werd vanaf 10 mei 1940 ruw verstoord. De bezetter kondigde allerlei regels en verboden af. Zo verschenen op veel locaties de borden met het opschrift: ‘Voor Joden verboden’. Joodse winkels moesten half 1942 sluiten en werden onteigend door de Duitse bezetter en vanaf augustus 1942 begonnen de Duitsers met het deporteren van Joden, zogenaamd naar werkkampen. Ook de slagerswinkel van haar man ontkwam niet aan deze maatregelen.
Het gezin Rood kreeg als een van de eersten in het dorp de ‘oproeping voor werkverruiming in Duitschland’ en ze moesten zich op 14 augustus 1942 melden bij Loods 24 te Rotterdam.
Vol goede moed en onder grote belangstelling stapten Bets, haar man Bram, kinderen Eli en Vrouwke met Jet Boers op de Oostdijk op de tram. Op het eindpunt Rosestraat liepen ze naar Loods 24, een havenloods op het terrein van de Gemeentelijke Handelsinrichtingen tussen de Binnenhaven en de Spoorweghaven in Rotterdam. Ze melden zich daar, nog altijd met de gedachte, we komen terug!
Maar de werkelijkheid was anders: Bets en haar gezin werden in de nacht van 14 op 15 augustus met de trein getransporteerd naar Westerbork.
Bets Rood zag kans om vanuit Westerbork nog een briefje te schrijven, de 15de of 16de augustus:
‘Beste families
Zoals wij altijd zeggen, dat zieke mensen voorkeur genieten, zal ik mij daaraan houden en deze adresseren aan Oudheusden.
Nu het gaat ons allen best en valt het ons tot heden alles mee.
Voor we nu verder vertrekken schrijf ik dit even. We gaan maandagmorgen heel vroeg weg…. We hebben hier heel aardige mensen ontmoet en voor zoover het kan vermaken wij ons.
Ik zit erg lastig te schrijven dus letten jullie daar niet op.
‘t Is alleen iets minder dat ik nu ineens allemaal vreemde buren heb maar ook nog meisjes uit Strijen.
Nu een ander zit op mijn plaatsje te wachten dus moet ik mijn beurt weer afwachten.
Bram en Eli maken het ook goed en Vrouwke zit al rondom kennisjes en is het ook leuk dat Jet Boers bij ons is. Ze blijft fijn bij ons in het gezin dus dat is voor hun thuis ook een geruststelling.
Nu lieve mensen allemaal: ik eindig en dank jullie allen zonder uitzondering voor de vriendelijkheid en de goedheid van jullie ondervonden. Vele hartelijke groeten en van Vrouwke en mij voor de dames een kus’.
Jullie toegenegen Bets Rood – den Hartog
‘Ik noem geen namen om onze groeten over te brengen, ik kan wel zeggen voor alle Beijerlanders, in ’t bijzonder voor de buren. Tot aan de Blaakschedijk was het een belangstelling. Indien het mogelijk is schrijven we later maar als het niet aankomt is het nog geen reden om ongerust te zijn’.
Bets bedoelde met ‘de meisjes uit Strijen’ Bertha (1911-1942) en Cornelia Zwarenstein (1915-1942); en de Blaakschedijk was het punt waar de tram afboog richting Rotterdam.
De brief kwam aan bij de familie Van Oudheusden die woonde aan de Molendijk nummer 21.
Op maandag 17 augustus 1942 stond inderdaad de trein richting Auschwitz klaar voor Bets Rood en haar gezin. Volgens een slachtofferlijst van Kamp Auschwitz (bron: ITS Bad Arolsen) zou Betje Rood – den Hartog op 30 september 1942 in Auschwitz zijn vergast evenals haar man Abraham, zoon Elias en dochter Vrouwtje Sara. Betje Rood-den Hartog mocht 50 jaar oud worden.
De naam van Betje Rood-den Hartog en haar nagedachtenis leven voort op:
- Het Joods monument aan de Bierkade in Oud-Beijerland
- Ter herinnering aan Betje Rood – den Hartog en haar gezin is er het Roodpad in Oud-Beijerland
- het Nationaal Holocaust Namenmonument Amsterdam
Bronnen
- Berg, Alie van den, Het Joods verleden van Oud-Beijerland, Historische Vereniging Oud-Beijerland (2008)
- Dekker, Loek e.a., Oorlog in de Hoeksche Waard 1940-1945 (Heinenoord 2015)
- https://www.hvobl.nl/ Historische Vereniging Oud-Beijerland
- https://collections.arolsen-archives.org/en/search/person/5152387?s=Betje%20Rood%20-%20den%20Hartog&t=224163&p=0
- https://www.joodsmonument.nl/nl/page/129056/betje-rood-den-hartog
- https://www.oorlogsbronnen.nl/tijdlijn/12726b0e-0ee8-4521-afdc-5c2e1dd662ec
laatst gewijzigd: 21 maart 2025