
Frenkel, Abraham
Hij werd geboren op 9 juli 1920 te Middelharnis als zoon van Hessel Frenkel (1883-1942) en Elisabeth van der Sluis (1883-1925). Abraham groeide op met drie zussen en broer Wolf. Bram was nog jong toen zijn moeder overleed en zijn vader hertrouwde een jaar later, in 1926, met Dina Kanis (1886-1940). In 1928 werd halfbroer Mozes geboren en in 1930 halfzus Elisabeth. In 1937 verhuisde Bram met zijn ouders naar Zinkweg nummer 125 Oud-Beijerland en daar overleed in 1940 stiefmoeder Dina Kanis.
Vader Hessel trouwde in de zomer van 1940 opnieuw, nu met Saartje Sanders (1885-1942). Haar dochter Aaltje Mug maakte op enig moment ook deel uit van het gezin.
Bram Frenkel was bakker in het Apeldoornsche Bos, een Joodse psychiatrische instelling waar geesteszieken werden behandeld volgens de nieuwste inzichten, in de natuur en ver van de grote stad. Bewoners en personeel vormden een bijzondere en levendige gemeenschap. Er was een synagoge en sjabbat en Joodse feestdagen werden volgens de Joodse traditie gevierd.
Bram had in het Apeldoornsche Bos de Amsterdamse kleermaakster Elisabeth Vieijra (1917-1942) leren kennen. Het paar trouwde op 25 juli 1942 in Amsterdam. Waren zij in de veronderstelling dat ze als getrouwd paar meer kansen hadden om te overleven? Of wilden zij, in deze onzekere tijden, hun liefde voor elkaar bezegelen met een huwelijk? Het prille geluk duurde slechts enkele uren want Bram en zijn vrouw werden nog diezelfde dag opgepakt en op transport gesteld naar Westerbork.
Op 31 juli 1942 volgde voor Bram en zijn vrouw Elisabeth de volgende reis, die hen naar Auschwitz bracht. Op 30 september 1942 eindigde het leven van Abraham Frenkel, 22 jaar oud, in de gaskamer van Auschwitz. Ook zijn vrouw Elisabeth werd die dag vergast.
De naam van Abraham Frenkel en zijn nagedachtenis leven voort op:
- Het Joods monument aan de Bierkade in Oud-Beijerland
- Ter herinnering aan Abraham Frenkel, zijn ouders, broers en zussen is er het Frenkelerf in Oud-Beijerland
- Een Stolperstein met zijn naam ligt voor het pand Groenmarkt 1, Apeldoorn, voor zijn vrouw Elisabeth Frenkel Vieijra is een Stolperstein gelegd voor het pand Langestraat 109a in Apeldoorn.
- Het Nationaal Holocaust Namenmonument – Amsterdam
Bronnen
- Berg, Alie van den, Het Joods verleden van Oud-Beijerland, Historische Vereniging Oud-Beijerland (2008)
- Dekker, Loek e.a., Oorlog in de Hoeksche Waard 1940-1945 (Heinenoord 2015)
- https://www.hvobl.nl/ Historische Vereniging Oud-Beijerland
- https://www.oorlogsbronnen.nl/tijdlijn/3d9562fb-2082-4fb2-95a8-569fc1007786
- https://www.joodsmonument.nl/nl/page/129038/wolf-frenkel
- https://www.herdenkingsstenenamersfoort.nl/wp-content/uploads/2018/07/5e-steenlegging.pdf
laatst bijgewerkt: 22 maart 2025