Skip to main content

Rosenberg, Jacob

Jacob Rosenberg werd op 31 augustus 1912 in Rotterdam geboren als zoon van David Rosenberg (1883-1945) en Jeannette Schustirowitz (1887-1944). Het gezin Rosenberg behoorde tot de Joodse gemeenschap van Rotterdam en ze woonden op de Hoogstraat nummer 160. David Rosenberg was in Warschau geboren, dat toen deel uitmaakte van Rusland.

Ten tijde van de geboorte van Jacob was zijn vader kantoorbediende. In 1943, bij de registratie van het overlijden van zijn zoon, was hij bioscoopdirecteur. Jacob woonde tot aan de mobilisatie bij zijn ouders op de Hoogstraat in Rotterdam. Zowel zijn vader als zijn moeder zijn in een concentratiekamp omgekomen.

Jacob Rosenberg, in het dagelijks leven ‘reclameteekenaar’, was op 10 mei 1940 als dienstplichtig soldaat ingedeeld bij de 1e compagnie van het 1e bataljon van het 39e Regiment Infanterie (1-I-39 RI). Met zijn eenheid behoorde hij tot de verdediging van de Stelling Willemstad. De commandant van de Stelling was kapitein J.W.N. Meijjes.

Op 14 mei, omstreeks twaalf uur in de morgen, verschenen Duitse pantserwagens voor de stad. De toegangsweg tot de stad was opgeblazen en na een korte schermutseling keerden ze om en reden richting het fort De Hel. Daar aangekomen ontstond een vuurgevecht en na twintig minuten gaf eerste luitenant H.G. Robeerst het fort over. Kapitein Meijjes kreeg te horen dat als Willemstad niet binnen twee uur zou capituleren, de stad zou worden gebombardeerd. Meijjes besloot om te capituleren en zijn voornemen werd al snel bekend bij een gedeelte van de bezetting. Met als resultaat dat een aantal militairen in de haven in een bootje stapten en vervolgens over het Hollandsch Diep naar Numansdorp voeren. Alle achtergebleven militairen werden door de Duitsers gevangengenomen. De Stelling Willemstad was in Duitse handen.

Waarschijnlijk had Jacob Rosenberg ook kans gezien om over te steken naar Numansdorp want op 15 mei bevond hij zich in Nieuw-Beijerland. Hier overleed de 27-jarige Jacob Rosenberg. Pas op 27 april 1943 werd zijn overlijden geregistreerd in de burgerlijke stand van de gemeente Nieuw-Beijerland ‘dat op 15 Mei 1940, des namiddags een uur in deze gemeente is overleden: Rosenberg, Jacob, als toen behorende tot het personeel der voormalige Nederlandsche Weermacht’.

Wat er precies met Jacob Rosenberg is gebeurd is niet met zekerheid vast te stellen. Enkele bronnen spreken van zelfmoord. Dat hij bij het veer werd gevonden met in zijn nabijheid een pistool. En ook dat toen de capitulatie van Nederland bekend werd de joodse soldaat Rosenberg zelfmoord pleegde. Ook de Oorlogsgravenstichting geeft in 1950 in verband met zijn graf op de Joodse begraafplaats in Oud-Beijerland deze uitleg: ‘Aangezien dit slachtoffer in de Meidagen 1940 zelfmoord pleegde, en dus niet ten gevolge van oorlogshandelingen om het leven kwam, kan het graf niet als een oorlogsgraf worden beschouwd’.

Jacob Rosenberg werd op 16 mei 1940 begraven op de Joodse begraafplaats in Oud-Beijerland. Zijn laatste rustplaats bevindt zich daar nog steeds. Vergeten is Jacob Rosenberg niet, zijn naam en nagedachtenis verbinden we aan het monument ‘Am j’Israel Chai’, Oud-Beijerland. 

Dit verhaal is nog in bewerking.

Bronnen

Laatst bijgewerkt 28 maart 2025

Link naar monument en thema