Skip to main content

Groenewoud, Adrianus

Hij werd geboren op 11 november 1924 te Oud-Beijerland als zoon van Willem Groenewoud (1896-1969) en Janna Bijl (1897-1990). Adrie groeide op aan de Kerkstraat nummer 19 in Oud-Beijerland, hij was het vijfde kind van het dertien kinderen tellende gezin..

Na zijn schoolopleiding zocht Adrie werk en ging aan de slag bij DAVO (N.V. D.A. de Vroedt’s handelshuis afd. koloniale waren) aan de Oostdijk in Oud-Beijerland. Hij bezorgde levensmiddelen en hielp in het magazijn.

Keuring voor de Arbeitseinsatz en vertrek naar Duitsland

Het was inmiddels oorlog geworden, er was niet veel emplooi meer voor Adrie Groenewoud.

In het voorjaar van 1942 kreeg DAVO de oproep om mannen te leveren voor de Arbeitseinsatz. Adrie was de enige van het personeel die nog geen kinderen had en Adrie zou namens het bedrijf gehoor geven aan de oproep.

Eind november 1942 nam hij afscheid van zijn ouders, broers en zussen en vertrok met de tram naar Rotterdam en van daaruit spoorde hij naar Hamburg om te gaan werken bij het havenbedrijf Blohm & Voss. Er is geen particulier woonadres van hem bekend: het is aannemelijk dat hij in een Lager of direct op het bedrijf werd gehuisvest. Het bedrijf waar hij werkte maakte vooral schepen, wapens en munitie. Hamburg werd, evenals veel Duitse steden, veelvuldig geconfronteerd met bombardementen door de geallieerden en het was gebruikelijk dat de arbeiders dan ingezet werden om puin te ruimen.

Gevangen

Adrie werd op 20 april 1943 gearresteerd en gevangengezet in de sectie ‘bestrijding vijandige buitenlanders’ van de gevangenis Fuhlsbüttel in Hamburg: hij werd beschuldigd van sabotage. Adrie schreef nog een paar keer naar huis, hij bleef positief. 

In de brief van december 1943 schreef Adrie dat hij inmiddels was overgeplaatst naar het concentratiekamp Neuengamme. In dat kamp stierf hij op 18 februari 1944 om 0.30 uur, naar verluidt aan longtuberculose. Adrianus Groenewoud werd slechts 19 jaar oud. Zijn lichaam werd de volgende morgen naar het crematorium gebracht ter verbranding. Gebruikelijk was dat de as dan werd uitgestrooid in de groententuin, in gebruik bij het personeel.

Over Adrie kon niet gesproken worden In de familie. Het portret van Adrie stond op de schoorsteenmantel in het ouderlijk huis. Vroeg een van de jongere broers of zussen van Adrie naar het portret, dan was het korte antwoord: ‘dat is Adrie’. Dat bleef lange tijd zo, tot in 1996 een van de zussen met haar dochters naar Hamburg reisde om meer te weten te komen over haar broer.

Vervolgens bezochten de jongste broers en enkele nichten van Adrianus Groenewoud in 2018 de contactdag van de Vriendenkring van Neuengamme.

In november 2018 reisden vijf familieleden naar Hamburg en Neuengamme en op 11 november herdachten ze, 75 jaar later, de 19de en laatste verjaardag van hun broer en oom Adrianus Groenewoud.

De naam van Adrianus Groenewoud en zijn nagedachtenis leven voort bij:

  • Het monument Vrij in Oud-Beijerland
  • Gedenkhaus KZ-Gedenkstätte Neuengamme

Bronnen

laatst bijgewerkt: 5 april 2025

Persoonlijke documenten

Link naar monument en thema