Zij werd geboren op 7 juli 1886 te Oud-Beijerland als dochter van Jacob van Herewijnen (1862-1897) en Aagje de Heus (1862-1916). Adriana was elf jaar toen haar vader overleed en haar moeder hertrouwde met Lammert in ‘t Veld (1862-1907). Ze groeide op met haar jongere zussen Elizabeth en Jaapje en jongere broer Pieter.
Adriana trouwde op 24 mei 1906 in Oud-Beijerland met Gerrit Karel van Dam (1872-1941). Het echtpaar ging wonen aan de Zinkweg nr. 3 in Oud-Beijerland en kreeg vier kinderen: Cornelia (1907-1996), Jacob Johannes (1909-1995), Johannes Wilhelmus, (1911) en Pieter (1913-1978).

Haar man overleed in 1941 en Adriana stond er alleen voor. Haar zoons waren alle drie in de leeftijd dat zij opgeroepen konden worden voor de Arbeitseinsatz. Dat gaf veel spanning. Haar zoon Jaap was opgeroepen maar hij dook onder. Zoon Pieter, inmiddels getrouwd en twee kleine kinderen, had niet de mogelijkheid om onder te duiken en hij meldde zich in 1942 voor de tewerkstelling in Duitsland. Hij zou pas na de oorlog weer veilig terugkeren bij zijn vrouw en kinderen.

Adriana was huishoudster bij de familie Johannes Merkx aan de Oostkade 19 in Oud-Beijerland. Merkx had een klompenfabriek en in een gezin met jonge kinderen en twee jonge evacués was er voldoende te doen.

Op donderdag 12 oktober 1944 rond half negen ‘s morgens was Adriana al aan het werk in het gezin. Piet van der Linden, een 13-jarige leerling van de Ambachtsschool, was op weg naar school en zag vliegtuigen van de geallieerden op het dorp afkomen. Hij zocht een schuilplaats bij de ingang van de meelfabriek van Van Overhagen en hield zijn schooltas op zijn hoofd. Net toen hij met een paar medeleerlingen de oversteek naar de ingang van de ambachtsschool waagde, viel er een bom op een leslokaal van de school en ook het huis van Merkx kreeg een voltreffer. Hierbij vond het hele gezin Merkx de dood, evenals twee bij hen geëvacueerde kinderen uit Flakkee. Ook Adriana van Dam werd dodelijk getroffen.

De ravage was groot, de Ambachtsschool had 320 kapotte ruiten, woningen in de omgeving alsmede de fabriek van Van Overhagen hadden veel schade aan dakbedekkingen en gesneuvelde ruiten. Het Nieuwsblad meldde: ‘Het vermoeden leefde onder het publiek, dat de bom voor een nabijgelegen doel bestemd was.’

Adriana van Dam – van Herewijnen, mocht 58 jaar oud worden en werd op zaterdagmiddag 14 oktober begraven op de Algemene Begraafplaats te Oud-Beijerland. Zoon Pieter kon de begrafenis van zijn moeder niet bijwonen, hij was nog in Duitsland.

bronnen:

• Dekker, Loek, e.a. Oorlog in de Hoeksche Waard 1940-1945, (1995)
• Leen van Driel, Uit het leven van een gastarbeider, (Soesterberg 2023)
• Beijerlandsche Berichten, nummer 58  (april 2015)

Laatst gewijzigd: 28 oktober 2024