Arie de Graaf werd geboren op 16 december 1920 in Numansdorp en was de zoon van de veehandelaar Leendert Arie de Graaf (1896-1973) en van Aaltje Bervoets (1897-1994).

Voor zijn diensttijd verdiende Arie de Graaf de kost als landarbeider.

Arie de Graaf verbond zich op 13 maart 1939 voor vijf jaar militaire dienst overzee en werd toegelaten als geniesoldaat 2e klasse. Hij vertrok op 21 juni 1939 met het motorschip Dempo van de Rotterdamsche Lloyd vanuit Rotterdam naar Nederlands-Indië en kwam op 20 juli 1939 aan in Batavia. De Dempo had naast passagiers ook een detachement aanvullingstroepen aan boord waarvan 40 rekruten bestemd waren voor het 3e Bataljon Genietroepen te Tjimahi, een garnizoensplaats met een groot aantal kazernes op West-Java. In Tjimahi kreeg Arie de Graaf zijn basistraining als radiotelegrafist voor de Militaire Luchtvaart Afdeling.

In 1941 was hij als korporaal-radiotelegrafist in dienst bij de IIe Vliegtuiggroep (VLG II) van de Militaire Luchtvaart van het Koninklijk Nederlandsch-Indisch Leger (ML-KNIL). Zijn eenheid was operationeel op het vliegveld Singosari bij de stad Malang op Oost-Java.

Op maandag 13 oktober 1941 was hij als radiotelegrafist opgestegen met een bommenwerper van het type Glenn Martin 139. De bemanning bestond verder uit de piloot sergeant-vlieger Dirk Greveling, sergeant-vlieger-monteur Hendrik Siebelink en een persoon genaamd Jasimin. Ooggetuigen zagen de bommenwerper boven de stad Malang rondcirkelen en telkens meer hoogte verliezen. Greveling had nog geprobeerd het toestel weer te laten stijgen, maar was daar niet meer in geslaagd. De bommenwerper verloor steeds meer hoogte en vloog op een gegeven moment zelfs zo laag dat het toestel het dak raakte van een woning aan de Van Speykweg in het zuidelijk stadsdeel van Malang. Rond negen uur in de morgen kwam het vliegtuig neer op een braakliggend terrein achter de geraakte woning, waar het over de kop sloeg, door de vaart nog een eind doorschoof en tegen een stapel rode bakstenen tot stilstand kwam. Het gebeurde op een terrein in de buurt van de Faroka-fabrieken waar ook het Marine-kampement, pasgebouwde en in aanbouw zijnde woningen stonden. Al heel snel waren er mensen bij de plek des onheils en schoot men te hulp. Hulp die voornamelijk bestond uit pogingen om met scheppen zand en aarde de benzinebrand te blussen. Twee slachtoffers werden uit het toestel geslingerd en waren vrijwel direct overleden. Later bleek dat ook een derde slachtoffer het niet gered had.

In het vliegtuig zat nog iemand bekneld, die tussen de vlammen door kon worden uitgebroken. Hij had zware brandwonden aan zijn voet en hand. De ongelukkige was de radiotelegrafist Arie de Graaf.

Het toestel brandde geheel uit en pas rond half elf was de brand geblust. De bommenwerper had in zijn val een koffiewarong, een koffietentje, meegesleurd en een aantal bouwvakkers getroffen, van wie vijf zwaar gewond werden. Een aantal van hen was aan het werk bij de huizen in aanbouw.

Arie de Graaf werd naar het militair hospitaal in Malang gebracht. Zaterdagmiddag kreeg hij bezoek van zijn korpscommandant majoor Waltmann en leek zijn toestand stabiel, maar zondag werd die onverwacht slechter. Zondagavond 19 oktober 1941 rond half elf bezweek Arie de Graaf aan zijn zware verwondingen.

Maandag 20 oktober ‘s middags om drie uur werd hij met militaire eer begraven op de ‘doodenakker te Soekoen’ in Malang. Dirk Greveling en Hendrik Siebelink waren een week eerder direct achter de ingang van de begraafplaats in Soekoen begraven. De ‘Indische Courant’ van 21 oktober 1941 meldde dat Arie de Graaf dicht bij de plaats begraven werd waar eerder ‘zijn kameraden teraardebesteld werden’. Het graf van Arie de Graaf bevond zich dus dicht bij dat van zijn makkers.

Zijn ouders kregen pas eind september 1945 het bericht dat hun zoon omgekomen was bij een vliegtuigongeluk bij Malang in 1941. Ze hebben ook nooit geweten waar hun zoon precies begraven lag.

In het Slachtofferregister van de Oorlogsgravenstichting heeft Arie de Graaf de aanduiding ‘Buiten Erevelden’. Dit betekent dat de graven vaak niet (meer) aanwijsbaar zijn en dat de slachtoffers niet begraven zijn op één van de zeven Nederlandse erevelden op Java. Het is dus nog steeds onduidelijk waar zijn graf precies is. Alleen dat het in Soekoen (Sukun) in Malang is. Deze begraafplaats werd ook wel de ‘voormalige Nederlandse begraafplaats Soekoen in de Malangse wijk Soekoen’ en ook het ‘Hollandsch Kerkhof Soekoen, Europeesche Begraafplaats Soekoen te Malang’, genoemd. Op het bord naast de hoofdingang van de begraafplaats staat tegenwoordig een bord met de tekst ‘Tempat Pemakaman Umum (TPU) Nasrani  Sukun’, wat zoveel als openbare christelijke begraafplaats Soekoen betekent.

Arie de Graaf wordt genoemd op het monument ‘Nederlands Indië 1940-1945 en 1945-1950’ op de algemene begraafplaats aan de Hallinxweg in Numansdorp en op het ‘Gedenkteken luchtvarenden’ in Soesterberg.

Bronnen

• https://oorlogsgravenstichting.nl/personen/52847/arie-de-graaf
• https://www.4en5mei.nl/oorlogsmonumenten/zoeken/3079/soesterberg-gedenkteken-luchtvarenden

Laatst bijgewerkt: 28 februari 2025