Hij werd geboren op 6 september 1920 te Dordrecht als zoon van Arie van Maanen (1873-1987) en Elisabeth Roubos (1896-1947). Arie groeide op met zeven zussen en een broer. Het gezin verhuisde van Dordrecht naar Smidsweg 26 in ‘s-Gravendeel. Vader van Maanen was bakker en had een bakkerij achter het huis.

Op 18 jarige leeftijd werd Arie voor de dienstplicht opgeroepen. Hij werd goedgekeurd en uit zijn Stamboek blijkt dat hij op 28 juni 1939 aangenomen werd voor uitzending naar Nederlands Indië. Dat leverde hem een premie van honderd gulden op. Hij tekende een verbintenis voor zes jaar als beroepsmilitair bij het KNIL (Koninklijk Nederlands-Indisch Leger).

Op 10 oktober 1939 was het zover: Arie van Maanen nam afscheid van zijn ouders, zussen en broer en scheepte in op het ss Slamat, dat een lijndienst onderhield tussen Rotterdam en Nederlands-Indië.

Op 30 november 1939 kwam Arie van Maanen aan in Batavia, stapte van boord en voegde zich bij zijn onderdeel van het KNIL. Er is niets bekend over zijn eerste jaren in Nederlands-Indië.

De capitulatie van het KNIL vond plaats op 9 maart 1942. Dit was negen dagen na de eerste Japanse landingen in voormalig Nederlands-Indië. Arie van Maanen werd krijgsgevangen genomen en naar Thailand afgevoerd om aan de Birma Siam Spoorweg te werken.

Arie van Maanen werkte aan een deel van de honderden kilometers lange spoorweg die dicht bij Rangoon lag. Hij was ondergebracht in Thai Kamp Rangoon.

De krijgsgevangenen moesten onder erbarmelijke omstandigheden werken en de voedselvoorziening was slecht. De aanvoer van groenten, rijst en andere benodigdheden was onregelmatig en ontoereikend. Medische voorzieningen waren nauwelijks voorhanden. Ziekten als malaria, cholera, dysenterie, tropische zweren en tyfus maakten dan ook vele slachtoffers onder de krijgsgevangenen en dwangarbeiders.

Arie van Maanen bezweek aan dysenterie op 27 maart 1943 te Rangoon en rust mogelijk ergens, anoniem, in een graf.

De naam van Arie van Maanen en zijn nagedachtenis leven voort op:

• De Erelijst van Gevallenen 1940-1945 – Hal van de Tweede Kamer
• De  herdenkingszuil Nederlandse en KNIL militairen – ‘s-Gravendeel
• Het monument Birma-Siam en Pakan Baroe Spoorwegen – Arnhem

Bronnen

• Stichting Jubileumboek ‘s-Gravendeel en auteurs, 1593 ‘s-Gravendeel 1993 (1993)
• https://oorlogsgravenstichting.nl/personen/98080/arie-van-maanen
• https://indischmonument.nl/verhaal/4UcJDFfzJH6eRxZ2CGWARk
• https://www.onsland.nl/zoeken?term=slamat 

laatst bijgewerkt 27 maart 2025