Zij werd geboren op 15 september 1939 in Oud-Beijerland als dochter van Ernst Ullmann en Edith Ullmann-Fleischmann. Ze woonde met haar ouders in Oud-Beijerland aan de Beneden Molendijk nummer 43 in Oud-Beijerland.

Er gebeurde veel in het jonge leven van de kleine Ellen.

Haar ouders waren Duits-Joodse vluchtelingen en een dreigende deportatie deed hen in 1941 besluiten om via Antwerpen naar Engeland te vluchten.

Het was te riskant voor haar ouders om de kleine Ellen mee te nemen en voor haar werd een pleegadres gezocht. Ellen werd liefdevol opgenomen in het gezin van de familie Sluijmer in Oud-Beijerland.

Haar ouders namen afscheid van haar en vertrokken met het beurtschip van Gerrit Weeda naar Antwerpen. In Antwerpen aangekomen zouden ze op de fiets verder gaan. Dat was het plan, maar de hartstocht naar Ellen was groter dan op weg te gaan naar Engeland. Zij keerden om en konden in Oud-Beijerland Ellen weer in de armen sluiten.

Ellen verhuisde met haar ouders naar Utrecht en ging bij oma Ida en opa Nathan wonen, de ouders van haar moeder. Maar dat duurde niet lang.

Op dinsdag 10 februari 1942 werden Ellen, haar ouders en grootouders overgebracht naar het vluchtelingenkamp Westerbork.

Op 31 maart 1943 werd haar broertje Rolf Dirk geboren in Westerbork. Ellen moest op 14 september 1943 afscheid nemen van haar opa en oma: zij vertrokken met de trein naar Theresienstadt. Maar vier maanden later, op 18 januari 1944, stapte Ellen met haar ouders in de trein op weg naar Theresienstadt. Daar zou ze haar oma en opa weer terugzien. Er waren veel kinderen in Theresienstadt en er werden veel activiteiten voor de kinderen georganiseerd, waaraan Ellen misschien ook wel deelnam. Zo zijn er veel kindertekeningen bewaard gebleven die nu in het museum een plek gevonden hebben. 

Ook in Theresienstadt naderde het moment van afscheid nemen: op 29 september 1944 vertrok haar vader alleen met de trein, richting Auschwitz. Ellen, haar moeder en broertje Rolf bleven achter tot er op 6 oktober weer een trein klaar stond voor vertrek. Dit keer moesten Ellen, haar moeder, Rolf en haar oma Ida instappen met als eindbestemming Auschwitz.

Bekend is dat Ellen, Rolf en oma Ida op 8 oktober 1944 werden vergast in Auschwitz en dat moeder Edith een dag later hetzelfde lot onderging. Ellen werd vijf jaar oud en leefde slechts een leven in gevangenschap: vrijheid kende zij niet.

De naam van Ellen Wilhelmina Ullmann en haar nagedachtenis leven voort op:

• Het Joods Monument aan de Bierkade in Oud-Beijerland
• Ter herinnering aan het gezin Ullmann is er de Ullmanstraat in Oud-Beijerland
• Voor het pand Händelstraat 48 in Utrecht ligt een Stolperstein met haar naam
• De gedenkmuur met de 1239 namen van de omgekomen Joodse slachtoffers van de Holocaust uit Utrecht, aan de Johan van Oldenbarneveltlaan.

Bronnen

• Berg, Alie van den, Het Joods verleden van Oud-Beijerland, Historische Vereniging Oud-Beijerland (2008)
• Boas, Jacob, Boulevard des Misères, het verhaal van doorgangskamp Westerbork, Nijgh & Van Ditmar 
• Dekker, Loek e.a., Oorlog in de Hoeksche Waard 1940-1945, (Museum Hoeksche Waard 2015)
• Historische Vereniging Oud-Beijerland, Beijerse berichten (2011)
• Liempt, Ad van, Gemmeker, commandant van Kamp Westerbork, (Balans 2019)
• Terlingen, Jim, De Joodse Raad van Utrecht, (Brave New Books 2022)
• https://www.hvobl.nl/2024/06/04/publicatie-joodse-bezittingen/ (Historische Vereniging Oud-Beijerland)
• https://www.oorlogsbronnen.nl/bronnen?term=edith+ullmann&page=1
• https://www.holocaustnamenmonument.nl/nl/home/
• https://www.joodsmonument.nl/nl/page/122173/ellen-wilhelmina-ullmann
• https://map.stolpersteine.app/nl/zoeken Stolpersteine in Utrecht

laatst gewijzigd: 12 februari 2025