Witvliet, Jan Willem
Jan Willem Witvliet werd in Dirksland geboren op 8 maart 1919 en was de zoon van Pieter Witvliet (1893-1954) en van Aartje Bestman (1894-1987).
Vader Jan Willem Witvliet vertrok in 1919 naar Rotterdam waar hij ‘agent van politie’ was. Vier maanden later volgde zijn vrouw met hun zoon Jan Willem. Oktober 1923 vertrok het gezin, er waren inmiddels nog twee kinderen geboren, naar Westmaas.
Jan Willem Witvliet vertrok in november 1937 naar Nederlands-Indië en werd stoker eerste klasse op de kruiser Hr.Ms. Java.
De Java was in 1938 naar Nederlands-Indië vertrokken. Door het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog werd het schip ingezet voor de verdediging van Nederlands-Indië en voerde konvooidiensten uit. Op 13 februari 1942 werd de kruiser, die onder bevel stond van kapitein-ter-zee P.B.M. van Straelen, opgenomen in de ABDA-vloot, de American-British-Dutch-Australian-vloot.
Op 10 januari 1942 viel Japan Nederlands-Indië aan over land, vanuit de lucht en vanaf zee. Nederlands-Indië, rijk aan grondstoffen zoals tin en aardolie, was een belangrijk doelwit voor het grondstofarme Japan. Die grondstoffen waren van groot belang voor de Japanse oorlogsindustrie.
Op 27 februari 1942 moest een geallieerd eskader, bestaande uit vijf kruisers en negen torpedobootjagers onder commando van de Nederlandse schout-bij-nacht Karel Doorman, in de Javazee een Japanse invasievloot met troepen voor de aanval op Java tegenhouden. Eén van de kruisers was de Hr.Ms. Java. De Japanse marine was echter veel sterker en voorzien van een superieure bewapening. Omstreeks half twaalf in de avond werd de Java aan stuurboordzijde getroffen door een torpedo van de Japanse kruiser Nachi. De torpedo trof de achterste munitiebergplaats en zorgde voor een geweldige explosie waardoor het gehele achterschip afbrak. De twintig jaar oude Java maakte slagzij en zonk binnen een kwartier. Een overlevende vertelde later: ‘Ik zag al die jongens rond ons zinkende schip drijven en zwemmen. Ik dacht, ik moet niet te dicht bij de Java blijven want dan ga je mee de diepte in. Het schip kwam met de voorsteven recht omhoog en verdween in de diepte. Alle mensen die er omheen zwommen waren in één klap verdwenen, naar de kelder meegezogen door het schip. Meer dan vijfhonderd opvarenden waren met de Java in de diepte verdwenen’.
Stoker eerste klasse Jan Willem Witvliet, 22 jaar oud, behoorde ook tot de omgekomen opvarenden en kreeg een zeemansgraf. Matroos eerste klasse Cornelis Kraak kwam hierbij eveneens om het leven.
Jan Willem Witvliet wordt herdacht op het monument ‘De Traan’ in Westmaas en op het monument ‘Nederlands-Indië 1941-1945’ op de begraafplaats ‘Essenhof‘ in Puttershoek.
Hij wordt ook herdacht op het ‘Karel Doorman-monument’ op het Nederlands Ereveld Kembang Kuning in Soerabaja, dat herinnert aan de Slag in de Javazee op 27 februari 1942.
Dit verhaal is nog in bewerking.
Bron
Laatst bijgewerkt 28 maart 2025