Zij werd geboren op 23 maart 1873 te Strijen als dochter van Hartog Zwarenstein (1839-1911) en Elizabeth Schooning (1866-1908). Haar ouders trouwden op 24 oktober 1866 te Sommelsdijk en gingen in Strijen wonen. Kaatje groeide op in een grote gezin 

Kaatje trouwde niet en woonde met haar zussen Sientje, Eva en Cornelia naast haar broer Pinas en zijn vrouw Kaatje aan de Kerkstraat 25 (nu 37). Zij, de meisjes, hadden een stoffenwinkel en daarnaast naaiden ze kleren. Ieder had een eigen taak: de een deed het huishouden, de ander de winkel, de derde naaide de kleding en de vierde was modiste.

Het rustige leven werd vanaf 10 mei 1940 wreed verstoord. De bezetter kondigde allerlei regels en verboden af. Zo verschenen op veel locaties de borden met het opschrift: ‘Voor Joden verboden’. Joodse winkels moesten half 1942 sluiten en werden onteigend door de Duitse bezetter en vanaf augustus 1942 begonnen de Duitsers met het deporteren van Joden, zogenaamd naar werkkampen.

De ‘meisjes Zwarenstein’ zagen op 14 augustus dat Bertha en Corrie, de dochters van hun broer Pinas, gehoor gaven aan de oproeping zich te melden bij Loods 24 in Rotterdam. 

Dachten zij rustig in Strijen te kunnen blijven? Niets was minder waar.

Op 5 november 1942 stonden de SD’ers Pikaar, Verhoeven en Jansen van Groep X van de Rotterdamse politie plots voor de deur. Corrie, haar zussen, broer Pinas, schoonzus Kaatje en haar zussen werden gearresteerd en overgedragen aan de Sicherheitspolizei in Rotterdam.

De marechaussee bracht hen naar het Adama van Scheltemaplein in Amsterdam, waar de Zentralstelle für jüdische Auswanderung was gevestigd en daarna ging het richting Westerbork. Daar werd zij 7 november 1942 ingeschreven en op 10 november 1942 stond de trein klaar die haar naar Auschwitz bracht. 

Kaatje Zwarenstein, 69 jaar oud, werd op 13 november 1942, direct bij aankomst in Auschwitz vergast, evenals haar zussen, broer en schoonzus.

Vergeten is Kaatje Zwarenstein niet, haar naam en nagedachtenis leven voort op:

• Joods monument 1940-1945 ‘Nooit weer’, Strijen 
• Een Stolperstein met haar naam ligt voor het pand Kerkstraat 37 (voorheen 25)
• Nationaal Holocaust Namenmonument, Amsterdam

Bronnen

• Dekker, Loek e.a., Oorlog in de Hoeksche Waard 1940-1945 (Heinenoord 2015)
• Strijen 1940-1945, in opdracht van de gemeente Strijen (1985)
• Strijen in Oorlogstijd, Strijen in Historisch Perspectief (1995)
• Veld, C. In ’t en P. van den Broek, De Joodse Gemeenschap – Strijen in Historische perspectief  (1992)
• https://www.oorlogsbronnen.nl/tijdlijn/a6e5a139-1ce4-4bc1-be3e-466867c8b06b
• https://www.joodsmonument.nl/nl/page/122754/kaatje-zwarenstein
• www.zwarenstein.nl website van Mylène Zwarenstein, die met deze website de herinnering levend wil houden aan de Zwarensteinen die er niet meer zijn.

laatst bijgewerkt: 13 februari 2025